Powrót

Organizowanie szkół jest już łatwiejsze

Obecnie obowiązujące przepisy prawne umożliwiają szkołom prywatnym uzyskiwanie takiej samej dotacji oświatowej, jaką mają szkoły publiczne, powstały więc korzystniejsze warunki finansowe do organizowania nowych tego typu inicjatyw. Stowarzyszenie "Rodzina Polska" prowadzi gimnazjum klasyczne, którego założenia ideowe przedstawiamy poniżej.
Doświadczenia, jakie posiadamy wskazują na to, że obowiązująca dotacja oświatowa oraz niewielkie czesne od 10 - 15 uczniów już pozwalają na sfinansowanie i funkcjonowanie szkoły.
Ogólnie znane są niebezpieczeństwa, na jakie uczeń bywa narażony w szkole publicznej, pomimo ofiarności wielu dobrych nauczycieli (wychowanie w kierunku sprzecznym z wolą rodziców, narkotyki, wymuszanie przez starszych kolegów przemocą pieniędzy od młodszych uczniów, niejednokrotnie demoralizacja, itd.).
Każdy właściwie wychowany młody człowiek będzie dla organizatorów szkół katolickich bezcenną nagrodą za podjęte starania.

Prof. dr bab. Piotr Jaroszyński
Kierownik Katedry Filozofii Kultury KUL
Założenia ideowe gimnazjum klasycznego

W starożytności gimnazjum oznaczało miejsce ćwiczeń fizycznych, natomiast nazwami szkół były "akademia" i "liceum" założone przez dwóch najwybitniejszych filozofów, pierwsza przez Platona, druga - przez Arystotelesa. Gimnazjum staje się nazwą szkoły dopiero w wieku XV. Wśród wielu zmiennych dotyczących ilości lat nauczania jak i programu, gimnazja miały to wspólne, że obejmowały kształcenie średnie, a więc między szkołą podstawową a studiami, oraz że w kształceniu kładziono nacisk na kulturę klasyczną, czyli starożytną. W Polsce po odzyskaniu niepodległości najpierw funkcjonowało 8-letnie gimnazjum dla młodzieży od 10 do 18 roku życia; później, po reformie z roku 1932, wydłużono lata w szkole powszechnej (z 4 na 6), skrócono ilość lat gimnazjum do 4 i dodano 2-letnie liceum. Po roku 1948 szkoła podstawowa obejmowała najpierw 7, potem 8 lat, a szkołę średnią, humanistyczną, nazwano liceum (4 lata). Ostatnia reforma edukacji (1999) wprowadza następujący podział: szkoła podstawowa - 6 lat, gimnazjum - 3 lata, liceum - 3 lata.
Kiedy mówimy o powrocie do idei gimnazjum klasycznego, to mamy na myśli naukę obejmującą wykształcenie średnie (dziś: gimnazjum + liceum), ponieważ dopiero 6-letnie kształcenie pozwala na osiągnięcie zamierzonych celów dydaktycznych. Równocześnie idea gimnazjum klasycznego dotyczy przede wszystkim kształcenia humanistycznego, ponieważ człowiek dziś najbardziej zagrożony jest przez zideologizowaną humanistykę.

Program

W gimnazjum klasycznym wprowadzona musi być łacina jako przedmiot obowiązkowy. Łacina jest macierzą języków europejskich, które zdobyły nie tylko samodzielność, ale i dojrzałość dzięki właśnie łacinie. Większość słów abstrakcyjnych jak i konstrukcji zdaniowych wywodzi się z łaciny. Również teorie języka budowane są w oparciu o teorię języka łacińskiego. Trudno w pełni znać i posługiwać się ojczystym językiem nawet dziś, jeśli nie zna się łaciny. Znajomość łaciny pozwala na bezpośredni dostęp do ponad 2 tysiącletniej literatury. Ułatwia również opanowywanie języków nowożytnych, zwłaszcza romańskich. Łacina pomaga w konstruowaniu logicznie spójnych wypowiedzi (wcale nie logika i wcale nie matematyka, które są dziedzinami badającymi związki zakresowe a nie treściowe).
Nauka greki przewidziana jest w liceum. Pod adresem greki można sformułować równie wiele pozytywnych sugestii, jak pod adresem łaciny: wiele słów abstrakcyjnych pochodzi z łaciny, otwiera drzwi do prawie 3-tysiącletniej tradycji etc. Jednak rola łaciny w przypadku Zachodu jest dlatego ważniejsza, że łacina była językiem urzędowym i kulturalnym w zachodniej części Imperium Rzymskiego, a później językiem Kościoła Katolickiego, natomiast greka była językiem Bizancjum.
Nauka języka polskiego. Opiera się na bardzo szerokim zanurzaniu ucznia w dziedzictwie polskiej literatury. Ma to na celu nie tylko poznanie takich czy innych arcydzieł, jak również kultury swojego narodu, ale również zdobycie wykształconego smaku. Dziś język polski ulega systematycznej degradacji za sprawą panoszących się wszędzie, najczęściej niedouczonych, dziennikarzy i polityków. Ważną rzeczą jest również odideologizowanie nauki języka polskiego przez oczyszczenie programu nauczania z dzieł pisanych na zamówienie władz komunistycznych (np. "Popiół i diament" Andrzejewskiego). Należy również zachować hierarchię autorów, nie mieszając klasyków z podrobionymi autorytetami czy początkującymi grafomanami. Nauka języka polskiego ma pomóc w utrzymaniu kanonu wysokiej kultury polskiej. Nie można zapomnieć, że z wyjątkiem nauczycieli języków obcych, wszyscy nauczyciele są nauczycielami języka polskiego, bo mówiąc po o polsku są wzorem (dobrym lub złym) dla uczniów.
Bardzo ważną rolę pomocniczą w nauce polskiego pełni retoryka oraz kółko dramatyczne. Retoryka klasyczna -jako "ars bene dicendi" - pozwala na opanowanie pełnych możliwości danego języka, zarówno perswazyjnych jak i stylistycznych. Jak gramatyka ma na uwadze tylko poprawność, tak retoryka -maksymalizm językowy, poczynając od właściwego oddychania, ustawienia głosu, artykulacji, a kończąc na konstruowaniu logicznych i pięknych okresów. Kółko dramatyczne jest nieodłączną częścią życia szkoły. Uczeń nie tylko poznaje teoretycznie jakiś utwór teatralny (co może być nawet nudnawe), ale nade wszystko może wypowiedzieć się słowami najwybitniejszych autorów. Młody człowiek mówiąc językiem Eurypidesa, Szekspira, Mickiewicza, Słowackiego, Wyspiańskiego - ociera się o szczyty kultury. Równocześnie praca nad przygotowaniem przedstawienia szlachetnie wypełnia czas młodzieży, a również integruje środowisko: rodziców, sąsiadów, którzy z przyjemnością przychodzą, aby oglądać swoje pociechy. Kółko teatralne pozwala też środowisku uczestniczyć w ważniejszych wydarzeniach związanych z rokiem kościelnym i narodowym (Boże Narodzenie, 3 Maja etc.)
Nauka historii jest szczególnie podatna na ideologizację. Fakty historyczne tak są dobierane i naświetlane, aby "udowodnić" jakąś historiozofię. W okresie komunizmu historia miała ilustrować zasadę walki klas i wyższość proletariatu. W efekcie szlachta polska, kler i król przedstawiani byli najczęściej w złym świetle, a to, co dobre, opuszczano. Dziś sposób nauczania historii podporządkowany jest ideologii Unii Europejskiej, w ramach której dąży się do niszczenia poczucia narodowości i odrzucania chrześcijaństwa. Tymczasem nauczanie historii zawierać musi dwa momenty, opierać się winno na prawdzie, ale również - gdy chodzi o historii własnego narodu - na miłości. Uczeń powinien pokochać dzieje ojczyste, jak kocha własnych rodziców. Szczególne znaczenie w nauczaniu historii ma historia starożytna Grecji i Rzymu, jako nauka i jako nauczka.
Lekcje muzyki i tańca. W polskiej kulturze taniec i muzyka odgrywały wielką rolę, zarówno w życiu rodzinnym jak i społecznym. Nauka śpiewu pozwala na rozpoznanie możliwości własnego głosu i artystyczne przeżywanie kultury ojczystej. Choćby poprawne zaśpiewanie hymnu ojczystego lub pieśni takich jak "Jeszcze jeden mazur dzisiaj" czy "Za Niemen hen precz" budzi polską duszę do życia. Nauka tańca klasycznego przyczynia się do wyrobienia szlachetności poruszania się. Umiejętność zatańczenia poloneza lub mazura, w odpowiednim stroju, jest przeżyciem niezapomnianym. Śpiew i taniec klasyczny jest szczepionką przeciwko jakże powszechnym wirusom dzisiejszej subkultury, która wyzwala w człowieku, zwłaszcza młodym i bezbronnym - to co najgorsze. Należy tworzyć chóry, które uświetniać będą uroczystości patriotyczne i religijne, ale również zespołowa umiejętność śpiewania uprzyjemni niejeden wakacyjny odpoczynek. Młodzież powinna uczestniczyć w koncertach muzyki klasycznej, aby nabrać szacunku dla mistrzowskich umiejętności i aby wyrobić sobie dobry smak.
Lekcje rysunku. Zwracać należy uwagę przede wszystkim na rozwijanie zdolności naśladowania otaczającego nas świata. Plastyka odgrywa wielką rolę w kształceniu osobowości, dlatego tak ważne jest właściwe poprowadzenie zajęć plastycznych. Skupianie się wyłącznie na oryginalności lub sztuce abstrakcyjnej leży u podstaw reformy Rudolfa Steinera, słynnego okultysty i teozofa, którego szkoły wyrządziły już nie tylko w Europie, ale i świecie tyle zła. Młodzież z takich szkół staje się podatna na sterowanie sekciarskie i antykatolickie. Bardzo ważną rzeczą jest zapoznawanie młodzieży z arcydziełami malarstwa zachodniego i polskiego i to w oryginale.
Kultura klasyczna obejmująca dziedzictwo starożytnej Grecji, Rzymu i chrześcijaństwa w połączeniu z najlepszymi wzorami kultury ojczystej - stanowi podstawę ideową gimnazjum i liceum klasycznego. Młody człowiek wykształcony i wychowany na takiej kulturze ma pełne możliwości, aby dalej się zarówno rozwijać jak i specjalizować (kultura klasyczna wyrabia inteligencję!). Równocześnie jest tak potrzebną osłoną przed różnego rodzaju ideologiami, których dziś nie brak, a których celem jest sprowadzenie człowieka na manowce. Bardzo wymowne jest tu świadectwo kard. Józefa Ratzingera, który w swej autobiografii pisze o latach spędzonych w gimnazjum przed wojną, w okresie coraz bardziej szalejącego nazizmu: "Spoglądając wstecz wydaje mi się, że kształcenie bazujące na dorobku starożytności greckiej i łacińskiej tworzyło duchową podstawę, która odpierała zniewolenie przez totalitarną ideologię" ("Moje życie". Łódź 1998, s. 25). Dziś możemy dodać: wykształcenie klasyczne pozwala oprzeć się wszelkim ideologiom. Z tego też powodu reformatorzy edukacji tak starannie zmierzają do ograniczenia kontaktu młodych ludzi z dziedzictwem klasycznym.
Aby uratować naród, musimy uratować jego kulturę, a nie będzie kultury polskiej bez kultury klasycznej i bez kultury ojczystej, głęboko zakorzenionej w dziejach narodu. Kultura polska to coś więcej niż kultura polskojęzyczna. Właściwym dziedzicem i kontynuatorem kultury jest młodzież, dlatego chcąc ratować polskość musimy ratować młodzież dając jej szansę korzystania z wielkiej kultury klasycznej. Rola gimnazjum klasycznego (a również liceum klasycznego) w spełnieniu tego zadania jest nie do zastąpienia.

Powrót